Yenilenebilir enerji kaynaklarının son yıllarda kullanımının arttığı gözlemlenmektedir.
Bunun sonucunda da bu kaynakların dünya elektrik tüketimindeki oranı gün geçtikçe artmaktadır. 2019 yılında yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik miktarı 6963TWh’tir.
Hidroelektrik enerjisi bunun yaklaşık %61'ini oluşturuyor. (4207TWh), ardından rüzgâr enerjisi %20 (1412TWh), güneş enerjisi %10 (693TWh), biyoenerji %8 (558TWh), jeotermal enerji %1 (92TWh) ve deniz enerjisi (1TWh) gelmektedir.
Dünyada Güneş Enerjisinin Tarihsel Gelişimi
Güneş’ten çıkan enerjinin çok az bir kısmı Dünya’ya yüzeyine ulaşmaktadır; fakat bu duruma rağmen 84 dakikalık ısıl radyasyonun dünyanın 1 yıllık enerji ihtiyacını karşılayacağı tahmin edilmektedir.
Ancak, zaman zaman ısıl radyasyonun düşük yoğunluğa sahip olması, mevsimsel koşullara bağlı olarak kesintiye uğrayabilmesi ve mekanik sorunlar sebebiyle güneş enerjisinin yeterli oranda kullanıma sunulamadığı söylenebilir. Güneş’ten enerji üretimi tarihteki kullanılan ilk enerji üretim yöntemidir.
Kaynaklara göre M.Ö 400 yılında doğan Yunan filozof Sokrates, güneşten yararlanmak amacıyla evlerin güney cephelerine diğer cephelerden daha fazla pencere konulmasını sağlamıştır. M.Ö 218 yılına gelindiğinde ise Yunan matematikçi ve filozof Archimed’in aynadan yansıttığı güneş ışınlarıyla Sirakuza’yı kuşatan Roma gemilerini yakmıştır. 1600’lü yıllarda Galileo Galilei’nin Avrupa’da yüzyıllardır kullanılan mercekleri geliştirmesiyle güneş ile ilgili araştırma yapmak kolaylaşmış ve dolayısıyla bir enerji kaynağı olarak kullanılmasının önemi artmıştır. 18. yüzyılda demir ve bakır gibi metallerin eritildiği bilinmektedir. Fransız kimyacı Lavoisier 1774 yılında, devasa lensler içeren ve güneş ışığını toplayan bir cihaz geliştirmiştir. 19. Yüzyıl boyunca güneş enerjisini farklı enerji türlerine dönüştürmek için birçok çalışma yapılmıştır. Bunlardan ilki August Mouchot tarafından gerçekleştirilmiştir. Mouchot tasarladığı parabolik aynalarla çalışan buhar makinası icat etmiştir. 1868 yılında Amerikalı mühendis Jhon Ericsson güneş enerjisiyle çalışan buhar makinesini geliştirmiştir. 1912 yılında, Frank Shuman, C.V. Boys iş birliği ile Nil nehrinden 5 saatlik periyotlarla su çeken 37-45 kW’lık pompayı parabolik aynalardan oluşturdukları güneş enerjisi sistemiyle çalıştırmışlardır.1860-1914 yılları arasında güneş enerjisi alanında 50’den fazla patent alınmıştır.Tarihte bilinen ilk ticari amaçlı güneş enerji santrali 1979 yılında ABD’nin New Mexico eyaletinin Albuquerque şehrinde kurulmuştur.
Dünyanın Güneş Enerjisi Potansiyeli
Güneş enerjisi başta olmak üzere diğer yenilenebilir enerji kaynakları da ülkelerin kalkınması için önemli bir role sahiptirler. Yenilenebilir enerji kaynaklarındaki verimin fazla olması dolayısıyla dünya ülkeleri zaman içinde özellikle güneş enerjisi alanında olan yatırımlarına hız vermiştir.
Avrupa birliği ülkeleri, yapılan yatırımların yönlendirilmesi ve yönetilmesi için çeşitli örgütler kurarak destekleme çalışmaları sürdürmektedir.
2019 Yılında yenilenebilir enerjilerden üretilen toplam elektrik miktarı 6.963 TWh
olmuştur. Hidroelektrik enerjisi bunun yaklaşık%61'ini (4 207 TWh), bunu rüzgâr
enerjisi (1 412 TWh), güneş enerjisi (693 TWh), biyoenerji (558 TWh), jeotermal enerji
(92 TWh) ve deniz enerjisi (1 TWh) olarak izlemiştir.
2019 yılında yenilenebilir elektrik üretimi 2018 yılına göre%5,5 artışla 361 TWh daha yüksektir.
Güneş enerjisindeki büyüme 2018'den biraz daha düşük olmasına rağmen, güneş ve rüzgâr üretimi güçlü bir şekilde büyümeye devam etmiştir. Biyoenerji üretimi de önceki yıllara göre çok daha fazla artmıştır (+31 TWh). 2019 yılında güneş ve rüzgâr üretimi sırasıyla %23 ve %12 oranında artmıştır. 2015'ten bu yana büyümenin %71'ini oluşturan bu iki enerji kaynağı yenilenebilir üretimdeki büyümeye hâkim olmaya devam ediyor.
Bölgelere göre yenilenebilir elektrik üretimini inceleyecek olursak diğer son yıllarda olduğu gibi, Asya, yenilenebilir elektrik üretimindeki büyümenin çoğunu, 2019'da 245 TWh artışla oluşturdu. Asya'nın küresel yenilenebilir üretim içindeki payı da artarak %42'ye ulaştı. Avrupa ve Kuzey Amerika'nın sırasıyla %19 ve %18'lik payları var, bunu Güney Amerika (%11) ve Avrasya (%5) takip ediyor.
Rüzgâr üretimindeki büyümenin
çoğu Avrupa ve Asya'da (sırasıyla + 58 TWh ve +51 TWh), ardından Kuzey Amerika'da
(+25 TWh) gerçekleşmiştir. Asya ayrıca güneş enerjisi üretimindeki artışın çoğunu da
oluşturuyor (+128 Twh'lik küresel artıştan +77 TWh).
˂ Dünyadaki Güneş Enerjisi Santralleri Türkiye'de Yenilenebilir Enerji >